تاثير آنتي بيوتيك ها بر جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش زنبورعسل
يكي از موارد مهم در صنعت زنبورداري جهان در حال حاضر ، بحث با قيمانده هاي سموم و داروهاي شيميايي در فرآورده هاي زنبورعسل، مخصوصا عسل است.همانطور هم كه دوستان حاضر در كنگره زنبورعسل ايران در سال گذشته مشاهده نمودند تاكيد متخصصين خارجي بر مصرف حداقل داروهاي شيميايي در مبارزه با بيماريها و حذف آنتي بيوتيك ها در پيشگيري از بيماريها بوده است.
اهميت مبارزه با فرهنگ مصرف داروهاي شيميايي و انتي بيوتيك ها و آفتكش ها به عنوان تنها راه مبارزه با بيماريها و آفات و همچنين هشدار در خصوص كاربرد روز افزون آفت كش ها و داروهاي شيميايي و خطر بالقوه و بالفعل آنها در سلامت زنبور عسل موارد مهمي از پيام هاي اولين كنگره بين اللملي زنبورعسل ايران بوده است.
مباحثي كه در ادامه ارائه مي گردد از مقاله اي است كه در سال 2017 به چاپ رسيده و در خصوص تاثيرات آنتي بيوتيك ها بر جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش زنبورعسل بحث كرده است. در همين جا از جناب دكتر اسماعيل اميري محقق ايراني زنبورعسل در دانشگاه كاروليناي شمالي در ايالات متحده امريكا، به خاطر ارسال اصل مقاله تشكر مي نمايم. اميدوارم مطالب ارائه شده مورد استفاده زنبورداران عزيز قرار گيرد .
تاثيرات مصرف آنتي بيوتيك ها بر سلامت زنبورعسل
جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش سلامتي حيوانات را از راههاي مختلفي تحت تاثير قرار مي دهد كه شامل ستنز ويتامين ها، هضم غذا، دفاع در برابر پاتوژنها ، ميزان كردن رفتار ، رشد و ايمني است.جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش مي تواند به وسيله چندين فاكتور تحت تاثير قرار گيرد و فعاليت آنها مختل گردد، كه يكي از مهمترين منابع اختلال در فعاليت جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش در انسان و حيوانات اهلي، درمان با آنتي بيوتيك ها است كه باعث تغيير در اندازه و تركيب جمعيتي ميكروب هاي دستگاه گوارش مي شود.
درمان با آنتي بيوتيك ها همچنين منجر به ظهور پاتوژن هاي مقاوم گرديده است. مطالعات نشان داده است كه تنها چند روز بعد از مصرف آنتي بيوتيك ها كاهش در تنوع جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش اتفاق مي افتد و بهبود كامل تركيب اوليه جمعيت ميكروبها، به سختي حاصل مي گردد. در واقع پيشنهاد گرديده است كه مصرف بيش از حد آنتي بيوتيك ها ، جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش را به طور دائمي تغيير داده و باعث افزايش شيوع بيماريهايي مانند چاقي، آسم، ديابت و انواع خاصي از سرطان ها مي شود
تاثير آنتي بيوتيك ها بر جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش زنبورعسل
اگرچه مدت و ميزان اختلال ناشي از مصرف آنتي بيوتيك ها بر جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش بطور دقيق مشخص نگريده، بويزه اينكه در گونه ها و نژادهايي كه تنوع در جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش انها، گسترده تر است.مشخص نمودن تغييرات در اندازه و تركيب جمعيت ميكروبي بويژه در پستانداران مشكل است، زيرا جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش انها داراي پيچدگي هاي خاصي است.
جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش در حشرات اجتماعي ، مانند زنبورعسل، براي مطالعه به عنوان يك مدل بسيار مفيد است زيرا آنها ويژگي هاي مشتركي را با جوامع ميكروبي دستگاه گوارش پستانداران دارند.همانند پستانداران، زنبورعسل جمعيت ميكروبي خود را از طريق تماس اجتماعي بدست مي اورد، در مقايسه با بسياري از بي مهرگان كه باكتري هاي دستگاه گوارش خود را از محيط به دست مي آورند.
همانند انسانها، جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش زنبورعسل از گونه هاي باكتري مخصوص ميزبان تشكيل شده كه تنها در دستگاه گوارش ميزبان زندگي مي كنند و نشان دهنده تنوع نژادي گسترده در بين ميزبانها است.اگرچه در مقابل انسان و ساير پستانداران، زنبورها جمعيت ميكروبي نسبتا ساده تري دارند. اين جمعيت ميكروبي غالباً، از هشت نوع باكتري تشكيل شده كه 95 تا 99 درصد جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش را شامل مي شوند. به همين دلايل ، زنبورعسل يك مدل قابل كنترل براي مطالعه ساختار و ارزيابي جمعيت هاي ميكروبي مخصوص ميزبان را فراهم مي كند. بعلاوه اينكه، زنبورهاي عسل به عنوان گرده افشانها در بخش كشاورزي داراي اهميت جهاني هستند.
از سال 2006 به بعد جمعيت كلني هاي زنبورعسل در جهان در معرض مرگ و مير بالا قرار گرفته و عوامل متعددي در اين كاهش نقش داشته اند.نتايج چندين مطالعه نشان داده كه جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش ، در سلامت زنبورعسل مشاركت دارند.بنابراين، اختلال در جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش مي تواند بر سلامت زنبورعسل تاثير گذار باشد و زنبورعسل را مستعد ابتلاء به انواع بيماريها كند. يكي ديگر از مشتركات بين جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش انسان و زنبورعسل اين است كه مدت هاي طولاني است كه در معرض آنتي بيوتيك ها قرار گرفته اند، كه اين يك منبع قوي اخلال در جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش است
استفاده از آنتي بيوتيك ها در صنعت زنبورداري از حدود 50 سال پيش براي درمان بيماري لوك در امريكا رايج شده است. دو آنتي بيوتيك كه معمولا در زنبورداري از انها استفاده مي شود تتراسايكلين (اكسي تتراسايكلين) و تايلوزين (كه از سال 2006 استفاده آن رايج شده است) است.تتراسايكلين همچنين در درمان عفونتهاي باكتريايي در انسان استفاده مي شود و عموما به خوراك دام هاي اهلي نيز اضافه مي شود.
نتايج حاصل از مطالعه فوق به شرح زير بوده است
در تيمارهايي كه از آنتي بيوتيك استفاده شده بود، تغييرات قابل توجهي در اندازه جامعه ميكروبي دستگاه گوارش نسبت به روز شروع آزمايش مشاهده شده بود.تاثير آنتي بيوتيك ( تتراسايكلين ) بر گونه هاي مختلف باكتريهاي دستگاه گوارش زنبورعسل متفاوت بوده است و فراواني كل و فراواني مطلق برخي از گونه ها كاهش يافته است. از هشت گونه باكتري هسته دار كه در دستگاه گوارش زنبورعسل شناسايي شده است، چهار گونه بطور قابل توجهي بوسيله تيمار با تتراسايكلين تحت تاثير قرار گرفتند.مخصوصا گونه هاي باكتري گرم مثبت مانند بيفيدو باكتريوم و لاكتو باسيلوس تحت تاثير قرار گرفته بودند.
همچنين نتايج اين مطالعه نشان داد كه زنبورهاي تيمار شده با تتراسايكلين مرگ و مير بيشتري در كندو داشتند. در اين مطالعه در روزهاي 3،5 و 7 بعد از تيمار با تتراسايكلين نمونه گيري شد و مشخص گرديد اندازه و تركيب جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش در تيمار تتراسايكلين تغيير كرده و در تيمار كنترل (شاهد) به طور ميانگين 5 برابر باكتري ها بيشتر از تيمار آنتي بيوتيك بودند.
از ديگر نتايج اين مطالعه مي توان به تاثير آنتي بيوتيك بر تنوع جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش اشاره كرد، زيرا در تيمارهايي كه تتراسايكلين دريافت كرده بودند، تغيير در تنوع جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش هريك از ميزبان ها و همچنين بين ميزبانها مشاهده گرديده است. با توجه به نقش فلور ميكروبي دستگاه گوارش در تعاملات تغذيه اي، آنتاگونيستي و... و تغيير و يا حذف اين تعاملات توسط مصرف آنتي بيوتيك ها، استفاده از اين آنتي بيوتيك ها به صورت بالفعل مي تواند بر سلامتي ميزبان تاثير گذار باشد.در زنبورهاي عسل و مخملي، كه اهميت جهاني در گره افشاني دارند، سلامت و حفظ جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش به لحاظ تغذيه اي و دفاع در برابر پاتوژنها حائز اهميت است.
با توجه به شواهد روز افزون در اهميت فلور ميكروبي دستگاه گوارش در سلامت حيوانات و كاهش غير قابل توضيح كلني هاي زنبورعسل، تاثير تيمارهاي آنتي بيوتيكي بر فلور ميكروبي دستگاه گوارش زنبورعسل مي تواند مهم و قابل بررسي باشد. آنتي بيوتيك تتراسايكلين، به عنوان يك آنتي بيوتيك وسيع الطيف، مي تواند گونه هاي مختلف باكتريها ( گرم مثبت و منفي) را تحت تاثير قرار دهد و بنابراين انتظار مي رود بر چندين گونه از فلور ميكروبي دستگاه گوارش تاثير گذار باشد.
ارائه کننده : اسماعیل غفوری
